Weet u dat meer dan 60% van het Nederlandse grondgebied onder zeeniveau ligt? En weet u dat meer dan 10 miljoen mensen wonen en werken in deze gebieden? Weinig inwoners zijn zich het gevaar van overstroming bewust, ondanks de ramp in 1953. Dat komt vooral omdat (ook internationaal) bekend is dat het waterbeheer in Nederland goed op orde is. Dit artikel is bedoeld om u beter kennis te laten maken met de waterschappen. Waterschappen bestaan al meer dan 700 jaar! Door oorspronkelijke bewoners opgezet om de polders droog te houden, onder andere met molens. Een goed voorbeeld dat iedereen wel kent is Kinderdijk. De 21 waterschappen in Nederland worden zelfstandig bestuurd en zij staan onder toezicht van de provincies.

Te veel of te weinig zoet water?
De belangrijkste functie van waterschappen blijft het buiten de polders houden van zee- en rivierwater. Want heftige regenbuien, maar ook stijgend zeewater, maken het nodig dijken en duinen steeds weer hoger en breder te maken. Maar ook bij droge perioden, nu al drie zomers achtereen, kijkt iedereen naar de waterschappen. Hoe kunnen waterschappen het regen- of smeltwater langer vasthouden om voldoende zoet water te leveren voor de voedselvoorziening?

Vele poldergemalen zorgen voor het wegmalen (water van een lager niveau naar een hoger niveau brengen) van overtollig water. Maar steeds meer wordt ook water ingelaten als het waterniveau te laag wordt, zoals bij droge zomers. Door goede doorspoeling verbetert de kwaliteit van het water, van groot belang voor de recreatie, voor de visstand, voor het milieu.

Wat doen we met ons afvalwater?
Een tweede taak van het waterschap is het schoonmaken van huishoudelijk en industrieel afvalwater. Afvalwater wordt via rioleringen en transportleidingen naar zuiveringen gebracht. In grote waterbakken wordt door verschillende processen het water zover gereinigd dat het weer terug in de rivieren geloosd kan worden. Er zijn zelfs al zuiveringen die zuiver water afleveren wat voor industriële doelen opnieuw gebruikt wordt. Maar uit afvalwater worden ook grondstoffen teruggewonnen. Zo worden bijvoorbeeld in samenwerking met een aantal West-Nederlandse waterschappen uit die grondstoffen Bio-plastics gemaakt.

Samen oplossingen zoeken!
Steeds meer is samenwerking met provincies, gemeenten, agrariërs, natuurorganisaties en bewoners nodig om samen tot de beste oplossingen te komen. Het helpt namelijk heel veel om water te kunnen vasthouden als elke inwoner zijn tuin met groen inricht en niet met betontegels. Enkele waterschappen in West-Nederland hebben daarnaast ook de dijk- en polderwegen buiten de bebouwde kom in beheer. De taak van de waterschappen hierbij is het in veilige staat houden van die wegen, het maaien van bermen en gladheidsbestrijding in de winter.

Geïnteresseerd?
Bel naar een waterschap en ga eens kijken in een gemaal, of meld je aan als lid van de dijkbewaking. Vind hier in welk waterschap je woont! Bovendien is het van 10 t/m 25 oktober de Week van Ons Water waarin leerzame en verrassende wateractiviteiten georganiseerd worden door het hele land. Meer info vind je op Week van Ons Water.

Wim de Jong
Lid van de Verenigde Vergadering van het Waterschap Hollandse Delta (WSHD*)

*WSHD omvat de vijf eilanden IJsselmonde, Hoekse Waard, Voorne-Putten, Dordrecht en Goeree-Overflakkee