Leidt de bouw van elke nieuwe woning tot een toename van verkeersknelpunten? Moet er voor elke toename ook direct een oplossing geëist worden van gemeenten? Gaat dat niet te ver, is  maatwerk mogelijk? Allemaal vragen die wij ons stelden  naar aanleiding van de Herziening Omgevingsbeleid 2021. 

Wat vond onze fractie van het voorstel van Gedeputeerde Staten (GS)? De letterlijke tekst in de Herziening was:  

‘Een omgevingsplan voor een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling houdt rekening met de gevolgen voor de bereikbaarheid, zodat knelpunten in de bereikbaarheid niet toenemen en bij voorkeur afnemen.’

Met het eerste deel van de tekst konden wij van harte instemmen. Het is namelijk goed dat bij planontwikkeling rekening wordt gehouden met de gevolgen voor de bereikbaarheid. Het venijn zat in de staart: De opmerking “zodat knelpunten in de bereikbaarheid niet toenemen en bij voorkeur afnemen” is nogal wat. Elke nieuwe woning levert in welke modaliteitsvorm dan ook extra druk op. Maar dat is niet per definitie een probleem.  Dat hangt van veel factoren af. Daarnaast vinden wij dat gemeenten prima in staat zijn om over infrastructuur en bereikbaarheid hun eigen beslissingen te nemen. Als woningbouwprojecten niet opgeleverd kunnen worden omdat onze regelgeving vereist dat er eerst oplossingen gerealiseerd moeten zijn die wellicht niet eens nodig zijn, dan slaat de regelgeving wat ons betreft de plank mis. Als bijvoorbeeld een groot woningbouwproject leidt tot een enorme toename van knelpunten op een provinciale weg, dan is het wat ons betreft zeker goed als de Provincie daarin op zijn minst mede-beslissingsbevoegd  is. Het kan namelijk niet zo zijn dat gemeenten van alles kunnen doen en de provincie het op haar wegennet maar oplost voor eigen rekening.

In nauw overleg met de verantwoordelijk gedeputeerde hebben wij een amendement voorbereid waarbij de volgende zin zou worden verwijderd: ‘zodat knelpunten in de bereikbaarheid niet toenemen en bij voorkeur afnemen’. De volgende toelichting hoorde daarbij: 

1. De inspanningsverplichting vanuit de verordening is een goed streven, maar de instructieregel over het “niet toenemen of zelfs afnemen van knelpunten” kan de ontwikkeling van nieuwe woningen beperken. 
2. Nagenoeg elk bouwplan zowel binnen als buiten BSD kan extra druk opleveren op bepaalde punten van de provinciale infrastructuur. 
3. Er zijn veel situaties in Zuid-Holland waarbij, als gevolg van woningbouw de vervoersbewegingen toenemen, maar dit hoeft niet altijd een problemen te veroorzaken. 
4. Wanneer deze wel een probleem veroorzaken is de aansprakelijkheid voor de oplossing voor de partij aan wie de oorzaak direct kan worden toegerekend. Bijvoorbeeld als na 0-meting en/of onderzoek de extra verkeersdruk direct toegerekend kan worden aan de toevoeging van woningen. Is er autonome groei, dan is de wegbeheerder aansprakelijk.
5. Bij het onderzoeken naar verkeersdruk van nieuwbouwlocaties wordt niet alleen gekeken naar uitbreiding van de wegcapaciteit, toevoegen van (H)OV capaciteit maar ook naar beschikbare, duurzame alternatieven om de verkeersdruk te verminderen. Daarbij is de keuze primair aan de gemeenten.  
6. Daar waar de bouwplannen geen aantoonbare invloed hebben op provinciale wegen of de brede bereikbaarheid van het gebied die onder de provinciale verantwoordelijkheid valt, zal er geen knelpuntentoets gevraagd worden.
7. Wat we willen voorkomen is geen; of latere oplevering van woningen omdat oplossingen niet tijdig gerealiseerd kunnen worden. Als dit dreigt te gebeuren treden provincie en gemeente met elkaar in constructief overleg om gezamenlijk een oplossing te vinden waarbij partijen op redelijke wijze tot een vergelijk over taken en kosten zullen moeten komen. 

Met 34 stemmen voor en 18 stemmen tegen is het amendement aangenomen. We zijn erg blij met deze sterke verbetering en wel om twee redenen. De eerste is dat de gemeente hiermee zelf kan  blijven afwegen wat acceptabel is. Vervolgens neemt  deze aanpassing een structureel struikelblok weg voor de woningbouw en daarmee is de kans op vertraging van de woningbouw op dit punt verkleind