Jaarstukken 2023: inbreng Steven Datema
Er is door het college zorgvuldig met de portemonnee van de Provincie omgegaan. De jaarstukken zijn op orde. De accountant heeft ze goedgekeurd. Daarvoor complimenten. Wat de ChristenUnie-fractie betreft kunnen we Gedeputeerde Staten décharge verlenen voor het door hen in 2023 gevoerde financiële beheer.
Maar daarmee zijn we er niet. Want de bespreking van de jaarstukken gaat over meer dan het tellen van geld. Om meer dan rechtmatigheid. Het is ook een moment om terug te blikken en te kijken of we met dat geld de goede dingen hebben gedaan. Om te wegen wat echt van waarde is.
Het is nog niet zo eenvoudig om die vraag te beantwoorden. Want de jaarrekening geeft een beeld wat de provincie heeft gedaan en wat dat heeft gekost. De directe resultaten worden aardig beschreven: een subsidieregeling is uitgevoerd, een stukje infrastructuur is opgeleverd. Maar of alle inspanning ook onze doelen dichterbij brengen; daar is nauwelijks inzicht in.
Daarnaast valt het op dat voor het zesde jaar op rij een groot bedrag niet uitgegeven is, bijna 36 miljoen euro, wordt toegevoegd aan de algemene reserve, waarvan het vrij besteedbare deel oploopt naar 265 miljoen euro. Een positief resultaat voor de bankrekening van de provincie, maar een negatief resultaat voor de inwoners. Want dit geld wordt niet besteed aan het verbeteren van de kwaliteit van leven van de inwoners van Zuid-Holland.
Dit is moeilijk te verteren als je als club vrijwilligers alles geregeld hebt, inclusief co-financiering, voor het restaureren van een monument, maar de aanvraag geweigerd wordt, omdat het geld op is. Terwijl de provincie vorig jaar tientallen miljoenen overhield. Het is moeilijk te verteren als je een huis zoekt, dat de woningbouw stagneert en de knelpuntenpot leeg is, terwijl de provincie vorig jaar tientallen miljoenen overhield. En zo kan iedereen zijn stokpaardjes invullen. En zal de optelsom van alle wensen van de verschillende fracties ongetwijfeld de 50 miljoen te boven gaan.
Maar het legt wel de vinger bij een fundamenteel probleem. Structureel krijgen we de begroting maar heel moeilijk sluitend. Wat in de weg staat om de dingen te doen die we echt belangrijk vinden. Meer investeren in OV, recht doen aan het verdienmodel van boeren door te betalen voor natuurbeheer, zorgen voor voldoende betaalbare woningen.
De ChristenUnie zal blijven zoeken naar wegen om te kunnen investeren in dat wat echt van waarde is. Zo heb ik vorig jaar aandacht gevraagd voor het regionaal OV. Met name voor goed OV. Dat is ontzettend belangrijk voor de leefbaarheid, zeker in de landelijke gebieden. De motie van mijn fractie om uit te spreken dat het OV niet verder mag verschralen en geld beschikbaar te stellen om dat te voorkomen, werd vorig jaar verworpen. Maar we zien in de jaarrekening terug dat met de Bikkergelden die door de inzet van de ChristenUnie in de Tweede Kamer beschikbaar zijn gekomen, het toch gelukt is om te investeren in het regionaal vervoer.
Mijn fractie heeft in BMM gevraagd om een plan om deze vrij besteedbare middelen te gaan besteden aan het realiseren van bestaande doelen! Verhoog een subsidieplafond proactief als er vaak meer aanvragen zijn dan geld. Investeer zelf in de legalisering van de PAS-melders. Helaas wil GS dit niet. GS schermt met allemaal nieuwe risico’s die – gek genoeg – dus blijkbaar onterecht niet in de jaarrekening zijn opgenomen en wil blijkbaar liever geld op de bank dan resultaten voor onze inwoners realiseren.
Op deze manier door gebrek aan realisatiekracht, overdreven rekening houden met toekomstige spoken – die zelden verschijnen - en een gebrek aan wil kan een vrij besteedbaar deel van de Algemene Reserve in 10 jaar tijd oplopen van 43 miljoen euro eind 2013 naar 265 miljoen euro eind 2023. De ChristenUnie overweegt dan ook om bij Kadernota of bij de begroting zelf met voorstellen te komen.