De route van Djoeki van Woerden-Kerssen: Fietsen door de polders rondom Gouda

Djoeki van Woerden.jpg14 augustus 2024

Kaasmarkt Gouda, de Hollandse IJssel en de Lek, eeuwenoude boerderijen en dijken, uitgestrekte weilanden met koeien, bloemen, purperreigers, kieviten, een ijsvogel en vele hazen die wegschieten als je langs fietst, wat een prachtig stuk Zuid-Holland! Er is zoveel te zien dat fietsen vanzelf gaat. Zelfs op mijn oude, niet-elektrische fiets met tegenwind en anti-aerodynamische houten krat voorop.

In dit gedeelte van onze provincie fietsen we langs een aantal onderwerpen waar we ons als fractie hard voor maken. Zoals de restauratie van monumenten, meer biodiversiteit, het combineren van landbouw en natuur, schoner water, klimaataanpassing (het opvangen van piekbuien en water bufferen voor droge tijden), remmen van bodemdaling en behoud van open landschap.

We starten de fietstocht op de kaasmarkt in het centrum van Gouda. De kaasmarkt wordt elke donderdag van april t/m augustus gehouden van 10:00 tot 12:30 uur. Het is een oud-Hollands schouwspel waarin boeren en handelaars via handjeklap hun prijsafspraken bevestigen en de kaas wegen in de Waag. De kaasmarkt is aan de achterkant van het stadhuis van Gouda. Door een amendement van onze fractie heeft de provincie vlak voor de zomer subsidie beschikbaar gesteld voor restauratie van het stadhuis.

Over de IJsseldijk (die afgelopen jaren is versterkt onder leiding van Hoogheemraadschap Rijnland) en de Goejanverwelledijk, fietsen we met aan de rechterhand de Hollandse IJssel en de waaiersluis naar Haastrecht. Aan de horizon verschijnt de karakteristieke kerktoren. Langs de Steinsedijk staat de boerderij waar Erasmus als kleuter heeft gewoond. In Haastrecht is de Hollandse IJssel over te steken via de hefbrug. Bij het oude stadhuis slaan we linksaf de Hoogstraat in en fietsen langs het Gemaal De Hooge Boezem. Het gemaal is in 1872 gebouwd om de veenweidepolders af te wateren zodat de weilanden geschikt werden voor koeien (van de melk worden o.a. de kenmerkende Goudse kazen gemaakt) en zodat de inwoners droog kunnen wonen beneden zeeniveau. Het gemaal is te bezichtigen: er zijn maquettes, films, kaarten en indrukwekkende oude machines. Ook voor dit gemaal hebben we als fractie subsidie kunnen regelen om een deel van het broodnodige onderhoud van dit Rijksmonument te kunnen bekostigen.

Aan het einde van de Hoogstraat bij de Provinciale weg Oost rechtsaf slaan richting de rotonde, daar linksaf slaan richting Vlist. Voor zwembad de Loete leidt het witte bruggetje over de Vlist naar het fietspad. Zwembad de Loete is een prachtig gelegen polderbad waar mijn vier kinderen op zwemles hebben gezeten en de wereld vanaf de glijbaan lijkt op een platte groene pannenkoek: rond de dorpen zie je water en veenweide-groen tot aan de horizon.

Let op de interessante paal rechts langs het fietspad enkele tientallen meters na het witte bruggetje: op de paal staan de hoogtes van de bodem van afgelopen eeuwen weergegeven. Hier is de mate van bodemdaling goed zichtbaar. Door uitdroging en afwatering van het gebied oxideert en verpulvert het veen en dat leidt tot daling van de bodem met centimeters per jaar. Vele gebiedspartijen, boeren, waterschappen, gemeenten en provincies bundelen hun krachten en proberen de bodemdaling te remmen via Platform Slappe Bodem, Kenniscentrum Bodemdaling Gouda, Klimaatslim boeren op veen, water-infiltratie systemen onder de weilanden enz. Tijdens de fietstocht kom je langs boeren die via borden op hun erf aangeven dat zij meedoen aan het klimaatslim boeren op veen.

Aan de linkerkant van het fietspad ligt het waterbergingsgebied De Hooge Boezem. In natte maanden wordt hier water gebufferd voordat het wordt afgevoerd. Het is een prachtig gebied en het trekt veel vogels, zelfs een patrijs schiet voor mijn fiets het gras in. Aan de overkant van de Vlist staat Boezemmolen nr. 6. Tot 1914 hebben in deze polder zeven molens gestaan. Toen men overging op mechanische bemaling, werden de andere zes molens gesloopt.

Vervolg het fietspad langs de Vlist tot aan Schoonhoven. Geniet onderweg van de knotwilgen, oude boerderijen (hier en daar kaas, fruit en wat groente te koop), weidevogels, wegduikende futen in de Vlist, kruidenrijk grasland en de vergezichten over de weilanden.

Het historische centrum van Schoonhoven, de zilverstad, is een bezoekje waard. We lopen over de Haven langs zilversmeden en langs de oude synagoge (Haven 13) richting de 17e-eeuwse Veerpoort. Tijd voor een korte pauze aan de Lek om de waterflessen te vullen. Er is een watertappunt onder de Veerpoort door links, richting de weg waar auto’s de veerpont op rijden. Er is genoeg te zien hier met alle scheepvaart en de schittering van het rivierwater. Er zit een snackbar en restaurantje vlakbij de pont. Het is ook leuk om de pont te nemen en te fietsen naar het mooie historische stadje Nieuwpoort, maar dat slaan we vandaag over. Hup op de pedalen langs de Lek over de dijk richting Langerak en Lopik. Dit gedeelte van de Lekdijk is afgelopen jaren versterkt. De Lekdijk is een primaire kering; het is heel belangrijk dat deze op orde blijft om overstroming van een groot gedeelte van Zuid-Holland te voorkomen. Ruimte bieden aan water (tegen wateroverlast en -tekort) en bij het maken van ruimtelijke plannen rekening houden met water en bodem, is broodnodig om in Zuid-Holland met het water en onder zee- en rivierniveau te kunnen blijven leven.

Vervolg de fietstocht richting Lopik en naar Cabauw. Vanaf Cabauw loopt een smal fietspad (kerkepad) door de weilanden, sla aan het einde van het kerkepad linksaf richting Polsbroek. In de sloten zien we karpers en zeelten zwemmen. Natuurvriendelijke overs zijn goed voor de soortenrijkdom langs de sloot en helpen tegen afgraving van de kanten door de exoot de Amerikaanse rivierkreeft. Dood in de sloot door deze exoot, hij vreet alles kaal. De waterschappen proberen van alles om deze exoot onder controle te krijgen, in de Staten zitten we erachter aan dat provincie en Rijk meer haast maken met de aanpak en bestrijding van deze plaag.

Bij Polsbroek is een bijzonder waterknooppunt te zien. De capaciteit van de Klimaatbestendige Water Aanvoer wordt op dit moment vergroot, want dit waterknooppunt was een te smalle flessenhals. In tijden van droogte kan door deze werkzaamheden meer water naar de polders worden gevoerd tegen uitdroging en verzilting, hulde aan de waterschappen!

Fiets door naar het dorp Vlist via een stuk van hetzelfde fietspad langs de Vlist als op de heenweg, sla voor Polsstokclub De Vlist rechtsaf het fietspad op richting Hekendorp. Laaft u aan wolken, water, weilanden, weidevogels en klokgelui van een kerktoren aan de horizon. Na het vlonderfietspad linksaf slaan, via de Hoenkoopse buurtweg (op de grens van Zuid-Holland en Utrecht, gebied waar ooievaars graag zitten) naar Hekendorp, bij de provinciale weg een klein stukje naar rechts en dan oversteken naar Hekendorp. Via de fietsbrug over de Hollandse IJssel kom je in Hekendorp. Daar herinnert een beeld aan de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen in 1787 bij de Goejanverwellesluis, in de strijd tussen de patriotten en de Orangisten. Er zit een cafeetje onderaan de dijk en men kan daar afslaan om richting Driebruggen en de Reeuwijkse plassen te fietsen. Heel mooi, maar na 50 kilometer op een oude fiets vind ik het mooi geweest en fiets terug naar Gouda, via het fietspad langs de Hollandse IJssel met aan de linkerhand het klooster van Hekendorp. Na vertrek van de laatste oude pater is het klooster een opvangplek voor minderjarige asielzoekers. In Haastrecht zijn verschillende winkels en restaurants, een aangenaam dorp om vlak voor de finish even een ijsje te halen.

Plezierige fietstocht gewenst!

In het kort:

  1. Kaasmarkt Gouda
  2. Via IJsseldijk naar Haastrecht, gemaal De Hooge Boezem
  3. Fietspad langs de Hoogeboezem: paal bodemdaling en boezemmolen nr.6
  4. Via fietspad langs de Vlist naar Schoonhoven
  5. Via Lekdijk naar Lopik en Cabauw
  6. Kerkepad van Cabauw naar Polsbroek, waterknooppunt KWA (Klimaatbestendige Wateraanvoer)
  7. Via Vlist bij polsstokclub De Vlist rechtsaf fietspad op richting Hekendorp
  8. Van Hekendorp langs de Hollandse IJssel via Haastrecht terug naar Gouda

Door Djoeki van Woerden-Kerssen

Labels

« terug naar overzicht