Wonen

Als het gaat om samenleving, dan kan ik niet voorbijgaan aan één van de grote sociale kwesties van deze tijd. En we horen de verhalen wat dat betekent. Dat jongeren hun leven op pauze zetten omdat ze geen zelfstandige woonruimte kunnen vinden.

Daarom wil ik eerst stilstaan bij ambitie 6 uit de begroting: sterke steden en dorpen in Zuid-Holland. En in het bijzonder beleidsambitie 6.1.1: Voldoende en betaalbare huisvesting voor iedereen

Woningen bouwen is gemeenschappen bouwen: dat staat voorop voor de ChristenUnie. Wonen gaat over samenleven, over samenhang, over het zijn van een gemeenschap in een straat of buurt, in een wijk of dorp. Maar in het landelijk gebied is het spiegelbeeldig: niet kunnen bouwen is gemeenschappen afbreken.

Dat is waar veel gemeenten in het landelijk gebied voor waarschuwen. Met de vergrijzing neemt het aantal ouderen toe en het aantal jongeren en gezinnen neemt juist af. Als er niet voor jongeren en gezinnen gebouwd kan worden, zullen kleine kernen nog meer vergrijzen, met alle gevolgen van dien.

Kleine kernen zullen hun school zien sluiten. Winkels zullen dichtgaan, verenigingen gaan ter ziele, het sociale weefsel breekt af en de zorg komt in de knel. Dat is niet mijn doemscenario, maar dit is de waarschuwing van landelijke gemeenten.

Hun vraag is niet om alles maar toe te staan. Hun vraag is om ruimte voor maatwerk. Om de optie van nieuwe 3-hectare-locaties niet generiek uit te sluiten.

Precies wat mijn fractie eerder voorstelde bij het ruimtelijk voorstel. Maar dat kreeg geen steun. En vorig jaar bij de herziening van het omgevingsbeleid. Opnieuw geen steun. En nu zit het platteland op slot. Spring zuinig om met de ruimte, vraag desnoods om vormen van ruimtelijke compensatie, maar sluit het niet uit.

• Bied de mogelijkheid om af en toe een wijkje te bouwen. Is de gedeputeerde daartoe bereid? Of eigenlijk, is PS ertoe bereid om hier ruimte te bieden?
• Anders zie ik me genoodzaakt opnieuw een uitspraak van deze Staten te vragen op dit punt.

Restauratie Rijksmonumenten

Goed zorgen voor elkaar is ook goed zorgen voor ons erfgoed. Cultuur en erfgoed zijn belangrijk voor de samenleving. Het gaat om onze gezamenlijke geschiedenis en het verhaal dat ons bindt. En het is de samenleving die dat verhaal levend houd. Want dag aan dag zijn vrijwilligers in touw om te zorgen voor dit erfgoed. Die aanvragen doen voor cofinanciering bij restauratie.

Het zijn ook deze vrijwilligers die zorgen voor de bouwtekeningen, de vergunningen en minstens 50 procent van het benodigde geld. Want dat is de eis. Er moet cofinanciering zijn. Maar er is een achterstand in restauratie en er was de afgelopen jaren te weinig budget.

• Mijn fractie is blij dat we de afgelopen jaren een aantal keer extra geld hebben kunnen vrij maken. Met steun van een groot aantal partijen.
• Maar ik heb toen ook toegezegd bij de begroting te zoeken naar een meer structurele oplossing. Die lijkt nu mogelijk en daarvoor dient de ChristenUnie samen met andere partijen een amendement in om structureel extra budget te regelen.

Arbeidsmigratie

We hebben in Zuid-Holland bijna 200.000 arbeidsmigranten. Gerichte arbeidsmigratie onmisbaar is voor de economie in Zuid-Holland en levert daar een positieve bijdrage aan levert.

Maar we zien ook dat het private verdienmodel van arbeidsmigratie  –  gekenmerkt door private baten en publieke lasten  –  in Zuid-Holland stuit op maatschappelijke grenzen;

• Ik heb daarom vorig jaar, met steun van de Staten, gevraagd om een bestuurlijke visie. Ik ben blij dat er onderzoek is gedaan, dat er een stuk ligt en dat we daar verder over gaan spreken.
• Want de visie en het onderzoek laten de noodzaak zien om ook in Zuid-Holland arbeidsmigratie in goede banen te leiden en dat de provincie hierin een rol kan nemen, naast andere overheden en sociale partners.

Circulaire economie

Als het gaat om het zorgen voor onze omgeving, dan kan het ons niet snel genoeg gaan om werk te maken van een nieuw evenwicht tussen economie en ecologie. Werk maken van schoon water, schone lucht, een schone bodem.

We hebben onlangs gesproken over de monitor circulair Zuid-Holland. Dat is belangrijk, want we moeten ons ook rekenschap geven van de gevolgen die ons grondstoffengebruik heeft voor mensen ver weg en voor volgende generaties.

En grondstoffen zijn ook steeds meer een strategisch vraagstuk. Kritieke grondstoffen raken op en worden duur. Daarom doen wij een voorstel om meer te investeren in het optimaal gebruik en hergebruik van grondstoffen. Die urgentie is onverminderd groot, maar de doelen raken uit zicht.

• Op initiatief van de ChristenUnie is er in 2023 een menukaart opgesteld met opties om de transitie te verdiepen en te versnellen.
• Met dit amendement leveren we daar ook de middelen voor.